Dekoloniaal straattheater tegen chauvinisme in Bolivia

Een rode rivier

Op 13 augustus, een week na de Dag van het Vaderland in Bolivia, zette de groep een interventie in gang geïnspireerd op de regels van de Chileense dichter Stella Díaz Varín:

Ze zeggen dat je een vlag met je mee draagt
Ja
Je draagt een vlag met je mee
Ik weet
dat de vlag dieprood is
Elke vlag is een rivier van bloed.

Een van de leden doorkruiste de stad La Paz met de nationale vlag achter zich aan gesleept, diens witte kleding besmeurd met rode vloeistof. De actie eindigde bij de Choqueyapu rivier, waar de vlag gewassen werd in het stromende water. “Hoe zwaar is de vlag, waar bloedt het landschap? Wat is het vaderland toch dat ons vervangt?” Met deze vragen gaven de activisten uiting aan de rouw die voor hen verbonden is aan de viering, waarin er volgens hen wordt voorbijgegaan aan het seksisme, chauvinisme en homo-lesbo-transfobie van alledag.

Onafhankelijkheid

Hoewel de hele maand augustus in het teken staat van de onafhankelijkheid van de Spaanse kolonisator, wijzen de activisten erop dat er in naam van het nieuwe vaderland nog altijd veel geweld plaatsvindt tegen personen die niet voldoen aan de heersende normen rondom seksualiteit en gender in de plurinationale staat. Dit terwijl deze normen juist hun oorsprong hebben in de 500 jaar van koloniale bezetting die aan de onafhankelijkheid vooraf zijn gegaan. De actie trok veel bekijks, en slaagde erin een discussie op gang te brengen over de anders heilig geachte gendermaatstaven.

Columbus

12 oktober staat in enkele landen nog bekend als Columbusdag. Ieder jaar groeit wereldwijd de weerstand tegen deze dubieuze feestdag, die de rampspoed van 1492 nog als een glorieuze “ontdekking” doet voorkomen. In Bolivia wordt sinds 2011 de Dag van de Dekolonisatie gevierd. Movimiento Maricas Bolivia (“beweging van Boliviaanse flikkers”, een geuzennaam) maakte van de gelegenheid gebruik om een herdenkingsceremonie te houden voor het Amerikaanse continent, dat tijdens een transnationaal congres van Inheemse delegaties in 1992 tot Abya Yala is hernoemd. Pal voor het omstreden standbeeld van Columbus.

Landkaart

Gehuld in een wiphala, vlag van de oorspronkelijke bewoners van de Andes, wees een activist de groep omstanders op de rol van de kerk en de Spaanse bezetter in het opleggen van heteroseksualiteit en de man-vrouw verdeling aan de oorspronkelijke bevolking. Vervolgens werden enkele benamingen van verdrukte Inheemse seksuele oriëntaties en genderexpressies op een grote kaart van het continent gekrijt. Opnieuw speelde een gedicht de hoofdrol, dit keer van schrijver en organizer Francisco Godoy Vega. “Waar is het erotische geheugen van onze voorouderlijke culturen?”, vraagt hij zich af. Dankzij het waardevolle werk van de marica-beweging komen de herinneringen langzaam weer terug.